مطالعه کنید

---

این وب‌سایت به‌عنوان بخشی از پروژهٔ درسی «جامعه‌شناسی انقلاب» طراحی شده است. هدف اصلی آن، ارائهٔ منظم و قابل‌فهمِ مفاهیم نظری، تعاریف، طبقه‌بندی‌ها و الگوهای تحلیلی مرتبط با پدیدهٔ انقلاب است؛ به‌نحوی که دانشجویان بتوانند به‌صورت ساختارمند، مباحث کلیدی این درس را مرور و دنبال کنند

این پروژه به‌جای یک ارائهٔ صرفاً کلاسیک در قالب پاورپوینت، تلاش می‌کند تجربه‌ای آموزشی و دیجیتال ایجاد کند تا محتوا، منابع و نسخه‌های مختلف ارائه در یک بستر یکپارچه در دسترس باشند.

────────────────────────

مشخصات درس و پروژه

• نام درس: جامعه‌شناسی انقلاب
• مقطع و محل تحصیل: دانشگاه فرهنگیان – مرکز شهدای مکه
• نیم‌سال تحصیلی: نیمهٔ اول سال تحصیلی ۱۴۰۴–۱۴۰۵
• نوع فعالیت: پروژهٔ گروهی – ارائهٔ مباحث نظری و کاربردی در حوزهٔ انقلاب

این وب‌سایت به‌طور اختصاصی برای ارائهٔ این درس و در چارچوب آموزشی دانشگاهی تهیه شده است و هیچ کارکرد تجاری یا تبلیغاتی ندارد.

────────────────────────

اعضای گروه ارائه‌دهنده

این پروژه حاصل کار گروهی چهار نفر از دانشجویان رشتهٔ علوم تربیتی/آموزشی (دانشگاه فرهنگیان) است:

• محمدرضا بهمنی
• امیرحسین صادقی
• داود علیدوستی‌راد
• محمد منصوری

هر یک از اعضای گروه در بخش‌هایی مانند گردآوری منابع، تدوین متن، طراحی پاورپوینت، آماده‌سازی نسخهٔ چاپی، تنظیم نسخهٔ صوتی و طراحی محیط وب‌سایت نقش داشته‌اند.

────────────────────────

استاد راهنما

استاد راهنما و ناظر علمی این پروژه:

• دکتر بهروز زینعلی
  استاد درس «جامعه‌شناسی انقلاب»
  دانشگاه فرهنگیان – مرکز شهدای مکه

مباحث و چارچوب نظری این پروژه در بستر مطالب ارائه‌شده توسط استاد در کلاس، منابع درسی و متون تخصصی جامعه‌شناسی انقلاب تنظیم شده است.

────────────────────────

محتوای علمی پروژه

محتوای این وب‌سایت بر پایهٔ ارائهٔ گروهی و نسخهٔ چاپی مرتبط با آن شکل گرفته است و شامل محورهای زیر است:

1. تعریف و ماهیت «انقلاب»
   – مرور انواع تعاریف انقلاب (مبتنی بر نیت، پیامد، فرایند و الگوی سیاسی)
   – تمایز میان رویکردهای outcome-based، process-based و تعاریف ترکیبی
   – اشاره به دیدگاه برخی نظریه‌پردازان مانند مشیرزاده، اسکاچپول، نیومن و دیگران
2. تمایز انقلاب با دیگر جنبش‌های اجتماعی
   – تفاوت انقلاب با جنبش‌های انقلابی (revolutionary movements)
   – تمایز انقلاب با جنبش‌های اصلاحی، جنبش‌های مقاومت و جنبش‌های خودبیانی
   – توضیح اینکه هر حرکت جمعی رادیکال، الزاماً «انقلاب» نیست و تعریف علمی باید مانعِ خلط این مفاهیم شود.
3. طبقه‌بندی انواع انقلاب‌ها
   – دسته‌بندی بر اساس میزان دگرگونی و پیامدها (انقلاب‌های سیاسی، اجتماعی، کبیر و …)
   – دسته‌بندی بر اساس خاستگاه طبقاتی و نیروهای رهبری‌کننده (انقلاب‌های بورژوایی، پرولتاریایی و …)
   – اشاره به رویکردهایی که انقلاب‌ها را به خودجوش، برنامه‌ریزی‌شده، مذاکره‌ای و مختلط تقسیم می‌کنند.
4. ابعاد و سطوح انقلاب
   – بعد سیاسی: تغییر در نهادهای حاکمیتی و الگوهای مشروعیت قدرت
   – بعد اقتصادی: دگرگونی در مالکیت، روابط تولید و توزیع منابع
   – بعد اجتماعی: تغییر در ساختار طبقاتی، گروه‌های اجتماعی و روابط میان آنها
   – بعد فرهنگی و ایدئولوژیک: تحول در ارزش‌ها، هنجارها و هویت جمعی
   – بعد بین‌المللی: نقش فشارهای خارجی، جنگ‌ها، مداخله‌ها و تأثیر انقلاب‌های دیگر بر یکدیگر
5. عناصر و مراحل وقوع انقلاب
   – بحران مشروعیت
   – بحران دولت و ناتوانی در ادارهٔ بحران‌ها
   – بسیج نیروهای مخالف و فعال‌شدن جنبش‌های جمعی
   – فروپاشی نظم قدیم
   – استقرار نظم جدید
   – مرحلهٔ تثبیت، بازگشت یا ترمیدور (تعدیل و عادی‌سازی پس از انقلاب)

این بخش‌ها تلاش می‌کنند نشان دهند که انقلاب صرفاً یک «رخداد» لحظه‌ای نیست، بلکه فرایندی چندبعدی و چندمرحله‌ای است که باید در بستر ساختارهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و بین‌المللی تحلیل شود.

────────────────────────

نمونهٔ موردی (Case Study)

در بخش پایانی پروژه، به‌عنوان نمونه‌ای از پیوند میان «جنبش‌های اجتماعی» و «انقلاب»، به قیام مردم ورامین در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و نقش آن در زمینه‌سازی تحولات بعدی اشاره شده است. در این بخش، بر فداکاری، هزینه‌های انسانی و جایگاه نمادین این رخداد در حافظهٔ جمعی منطقه تأکید شده و نشان داده می‌شود که چگونه یک حرکت اعتراضی منطقه‌ای می‌تواند در زنجیرهٔ تحولات منتهی به یک انقلاب ملی، نقش ایفا کند.

────────────────────────

فایل‌ها و نسخه‌های همراه

در این وب‌سایت تلاش شده است تمام اجزاء ارائه در قالب‌های مختلف در دسترس قرار گیرد، از جمله:

• نسخهٔ پاورپوینت ارائه (برای مشاهدهٔ ساختار اسلایدی)
• نسخهٔ PDF ارائه (نسخهٔ چاپی و آرشیوی)
• نسخهٔ صوتی ارائه (Audio Presentation)
  – خوانش و روایت مفاهیم اصلی، با هدف کمک به مرور شنیداری مباحث
• تصاویر، نقل‌قول‌ها و بخش‌های گزینشی از متون مرتبط (در صورت نیاز و امکان)

این ترکیب، ارائه را از حالت صرفاً متنی خارج کرده و آن را به یک بستهٔ آموزشی چندرسانه‌ای تبدیل می‌کند.

────────────────────────

هدف آموزشی و رویکرد ما

رویکرد این پروژه، آموزشی و دانشگاهی است.

ما تلاش کرده‌ایم:

• مفاهیم نسبتاً پیچیدهٔ جامعه‌شناسی انقلاب را به‌صورت مرحله‌ای و شفاف تنظیم کنیم.
• بین تعریف‌ها، نظریه‌ها، طبقه‌بندی‌ها و نمونه‌های تاریخی پیوند برقرار کنیم.
• از قالب‌های دیجیتال (وب‌سایت، فایل‌های چندرسانه‌ای و …) برای ارتقای کیفیت ارائهٔ درسی استفاده کنیم.

امید ما این است که این وب‌سایت، علاوه بر ایفای نقش در ارائهٔ کلاسی، به‌عنوان یک مرجع کوچک برای مرور مباحث درس «جامعه‌شناسی انقلاب» نیز قابل استفاده باشد.

────────────────────────

قدردانی

در پایان، از استاد محترم درس «جامعه‌شناسی انقلاب»، دکتر بهروز زینعلی، به‌دلیل جهت‌دهی علمی، نکات آموزشی و فضای فکری‌ای که برای شکل‌گیری این پروژه فراهم کردند، صمیمانه سپاس‌گزاریم.

همچنین از همهٔ هم‌کلاسی‌های عزیز که با بازخوردها، پرسش‌ها و همراهی خود به غنای پروژه کمک کردند، قدردانی می‌کنیم.

امیدواریم این تلاش گروهی بتواند گامی کوچک در جهت یادگیری عمیق‌تر و نگاه چندبعدی‌تر به پدیدهٔ انقلاب باشد.

---